De Wyldemerk
Van zandafgraving tot libellenreservaat
De Wildemerk: een verborgen parel in het hart van Gaasterland
Diep in het glooiende landschap van Gaasterland ligt de Wildemerk, een natuurgebied dat voelt als een stille wereld op zichzelf. Wie hier rondwandelt, ervaart meteen waarom dit een van de meest bijzondere plekken van Zuidwest-Friesland is: een mozaïek van heide, natte graslanden, oude houtwallen, stille waterpartijen en zeldzame planten die elders allang verdwenen zijn.
Een landschap met geschiedenis
De Wildemerk was eeuwenlang een ruiger stuk land, een ‘marke’, gemeenschappelijk bezit waar boeren hun vee lieten grazen. Later werd het gebied onderdeel van de Gaasterlandse landgoederen, waar bosaanplant en natuur elkaar begonnen af te wisselen.
Ontstaan door zandafgraving voor de autoweg
De huidige vorm van de Wildemerk is deels ontstaan door de zandafgravingen die hier in de 20e eeuw plaatsvonden. Voor de aanleg van de autoweg tussen Lemmer en Stavoren werd in dit gebied grootschalig zand gewonnen. De diepe kuilen die daardoor ontstonden vulden zich later met water en ontwikkelden zich tot de kenmerkende plassen en moeraszones die nu het hart van de Wildemerk vormen. Omdat de grond in de bovenlaag nier geschikt was voor de aanleg van de autoweg is deze tijdens de afgraving opgeworpen. Hierdoor zijn de ze kenmerkende heuvels in het landschap ontstaan.
Wat begon als een ingreep in het landschap, is uitgegroeid tot een paradijs voor planten, vogels én libellen.
De Wildemerk als libellereservaat
Vandaag de dag staat de Wildemerk bekend als een belangrijk libelle-reservaat. De combinatie van voedselrijk water, zonnige oevers, rietkragen en open natte heide maakt het gebied ideaal voor een uitzonderlijke diversiteit aan soorten.
In de zomermaanden wemelt het hier van de libellen en juffers: van de zeldzamere grote keizerlibel en bruine korenbout tot de elegant zwevende tengere pantserjuffer. De waterplassen uit de zandafgraving hebben zich ontwikkeld tot kraamkamers voor tientallen soorten, waardoor de Wildemerk een van de rijkste libellengebieden van Friesland is.
Voor natuurliefhebbers en fotografen is dit een van de mooiste plekken om deze insecten van dichtbij te observeren.
Natuur die blijft verrassen
De Wildemerk toont elk seizoen een andere kant: in het voorjaar kleuren de graslanden paars van de spaanse ruiter en orchideeën; in de zomer glinsteren de plassen vol libellen; in de herfst ruist het goudbruine bos rond het gebied. Roofvogels, reeën en zelfs dassen voelen zich hier thuis.
Rustpunt tussen de Gaasterlandse bossen
Wandelpaden leiden door een afwisselend landschap van heidevelden, bosranden en stille waterpartijen. De Wildemerk is daarmee een perfecte tussenstop voor wie de omliggende Gaasterlandse bossen of het nabijgelegen Oudemirdumer Klif verkent.
